Stan Getz

Stan Getz (2/2/1927) was de zoon van Russische joodse emigranten, de Gayetski's, en volgde als dusdanig eerst een klassieke opleiding (contrabas en fagot). Maar aangezien hij opgroeide in de Bronx, het zwarte ghetto van New York, had hij meer belangstelling voor de jazz. Helaas ook voor de nevenaspecten, want op 16-jarige leeftijd was hij reeds verslaafd aan de heroïne. Hij debuteerde op dat moment bij Jack Teagarden, een jaar later speelde hij reeds bij Stan Kenton, nog een jaar later bij Benny Goodman en de echte doorbraak kwam er in 1948 met "Early Autumn" en "Four Brothers" bij Woody Herman's Herd. Het waren deze platen die als het ontstaan van de cool jazz gelden.
In 1953 maakte hij samen met Toots Thielemans en Zoot Sims deel uit van de groep van de blinde pianist George Shearing. Door druggebruik was hij zo onberekenbaar dat hij onze arme Toots toen ooit eens een rammeling gaf. Daarna probeerde Stan Getz het dan met een eigen kwartet, maar zijn drugverslaving werd zo sterk dat hij na een mislukte gewapende overval (op een apotheek?) en een al evenzeer mislukte zelfmoordpoging, het land moest uitvluchten. In Zweden vond hij een vrouw (de adellijke Monica Silfverskiold) en kwam hij tot rust. Vijfentwintig jaar later zal er echter een bitse echtscheidingsstrijd volgen als Getz merkt dat zij hem al die tijd stiekem Antabuse heeft toegediend, een middel dat weerzin opwekt voor alcohol.
Toen Stan Getz in het begin van de jaren zestig naar de V.S. terugkeerde, moest hij daar vaststellen dat Ornette Coleman en consoorten de jazz een heel ander uitzicht hadden gegeven. Even leek het erop dat Getz ook die richting zou uitgaan, maar toen hij met gitarist Charlie Byrd een bezoek bracht aan Brazilië, ontdekte hij de muziek van Vinicius de Moraes, Antonio Carlos Jobim, Joao en Astrud Gilberto, Baden-Powell, Luis Bonfa en de miskende Johnny Alf. "Jazz Samba" en "Desafinado" werden in 1962 ook een populair wereldsucces, dat enkel nog overtroffen werd door "Garota de Ipanema" ("The girl from Ipanema") twee jaar later.
Getz zijn broodje was gebakken, maar hij was te zeer een authentiek artiest om zich daardoor te laten inkapselen. Op het einde van de jaren zestig trok hij zelfs Chick Corea aan, want hij heeft altijd oog en oor gehad voor nieuw jong talent. Samen spelen ze o.a. op de LP's "Sweet rain" en "Captain Marvel".
In het begin van de jaren zeventig stichtte hij een nieuw ensemble, Dynasty, waarvan onze landgenoot gitarist René Thomas deel uitmaakte. Hij heeft trouwens altijd een nauwe band gehad met ons land, want via Toots Thielemans (niet rancuneus, zoals we hem kennen) kwam hij in de jaren tachtig in contact met de man die zijn stijl in Vlaanderen uitdroeg: Philippe Venneman. Ze bleven in contact tot vlak voor de dood van "Stan the Man" op 7 juni 1991.
Gevraagd naar een reactie zei Philippe me toen: "Het zal nog wel een paar honderd jaren duren vooraleer er weer iemand met zijn talent opduikt. Er zijn veel saxofonisten, maar weinig met die lyrische klasse. Ik heb hem voor het laatst gezien vorige zomer in Parijs. Hij stelde daar zijn nieuwe elpee voor. Ik vroeg hem hoe het ging en hij antwoordde: 'I feel strong'. En ongetwijfeld heeft hij dankzij zijn grote wilskracht en zijn sterke persoonlijkheid zich daar een tijdje kunnen boven stellen. Maar uiteindelijk neemt de fysiek toch de overhand natuurlijk. Hij heeft zich nog hier in Gent laten behandelen bij dr.Herman, de echtgenoot van het parlementslid mevrouw Michielsen. In '83 heb ik hem daar nog naartoe gevoerd vanuit Luik, samen met zijn toenmalige vriendin, de zangeres Jane Walsh. Daarna zijn we nog iets gaan drinken en ergens gaan eten en 's avonds zijn we naar Saint-Quentin gereden, waar hij moest optreden. Twee jaar geleden is er reeds operatief iets verwijderd, maar nu had men een nieuwe tumor ontdekt tussen maag en lever. Waarschijnlijk was dat al te ver gevorderd, hé. Je weet hoe dat gaat: een zwaar leven geleid. Sedert vijf jaar dronk hij weliswaar geen druppel alcohol meer. Hij toonde bij eens een foto van Zoot Sims en zei: 'Look Philippe what alcohol can do to a man'. Maar ja, als je vroeger al zoveel hebt gedronken... Het is trouwens niet aan ons om daarover een oordeel te vellen, want we drinken graag zelf een pint, zodus..."
Philippe Venneman is zelf in 1993 omgekomen bij een verkeersongeluk.