"Kom, twist niet meer, wees rustig nu en luister naar 't plan dat ik ontvouw." (William Shakespeare, Antonius en Cleopatra, eerste bedrijf, derde toneel)
Eind 1960 lanceerde de mollige, poezelige en bolwangige (dit zijn allemaal vertalingen voor "chubby") Ernest Evans een dans die op de toenmalige NIR werd aangeleerd als "een sigaret uittrappen en je rug met een handdoek afdrogen". Inderdaad, beste kijkbuiskinderen, de dans die de homofielen emancipeerde en de eenzaten ook een kans gaf op de dansvloer: de TWIST.
Het is inderdaad zo dat de vrij onnozele twist toch een plaatsje verdient in cultuur-historische naslagwerken: het is namelijk de eerste individuele dans. Toegegeven, dat zal o.a. in de jaren negentig aanleiding geven tot een totaal uit elkaar gevallen maatschappij, wat zich op dansgebied weerspiegelt in house en techno.
Muzikaal bracht deze dans bovendien niets nieuws. Typisch was b.v. dat een oude elpee van Ray Charles gewoon opnieuw werd uitgebracht (dus zelfs geen nieuwe arrangementen!) onder de titel "Do the twist with Ray Charles", zo simpel was dat (*)
CHUBBY CHECKER
Zelfs de nieuwe "king" (al zou hij die titel slechts waarmaken door met een Hollandse schoonheidskoningin te trouwen) had zijn naam afgeleid van een andere dikkerd die al meer dan tien jaar furore maakte: als iemand zich Fats Domino kan noemen, dan kan ik wel best Chubby Checker heten, moet hij gedacht hebben (heeft u 'm?). Op Chubby's elpees "Twist it up" stonden trouwens ouwe rockers als "Johnny B.Goode", "Maybellene" en "Kansas City". En natuurlijk ook "I'm walking" van Fats Domino zelf.
Zoals gezegd huwde Chubby Checker met Rina Lodders, die het zelfs tot Miss World had geschopt. Dat maakte dat hij zich een tijdlang in Nederland heeft gevestigd. Daar werkte hij dan samen met de Maskers, de begeleidingsgroep van Bob Bouber, die als ZZ (Zingende Zaag) door het leven ging, aangezien er reeds een andere en toen veel mooiere BB bestond. In zijn hoedanigheid als halve Nederlander heeft Chubby Checker zelfs een twistversie van "Katootje" opgenomen!
Typisch was ook dat net als bij het ontstaan van de rock'n'roll ene Hank Ballard (1927-2003) die met "Work with me Annie" al eens de titel "uitvinder van de rock'n'roll" had misgelopen, de roem nogmaals aan zijn neus zag voorbijtrekken. Zijn opname "The Twist" dateerde immers reeds van 1958 en het was met een cover van dit nummer dat Chubby Checker populair werd in de Verenigde Staten (bij ons was dit pas een jaar later met de opvolger "Let's twist again", de titel zegt het zelf).
De arme Chubby Checker was er fysisch echter helemaal niet op ingesteld om zich avond na avond de kloten van het lijf te twisten. Daarom bracht hij eerst naar adem snakkend "Slow twistin'" uit en nadien de "Limbo rock", een zo moeilijke dans (?) dat hij enkel door goed getrainde inlanders kon "gedanst" worden. Dit moest dé nieuwe rage worden, maar de moeilijkheidsgraad (achterover onder een lat huppen, die in gesofisticeerde instellingen zelfs vervangen werd door een soort van gasleiding) lag zo hoog dat alle spontane opwellingen met even spontane rugklachten bekroond werden, zodat de limbo de mist in ging.
IEDEREEN TWIST
Het grote succes van de twist kwam echter in 1962. Het leek wel of iedereen gek werd, zoals zelfs Cees Nooteboom zich niet te min achtte neer te pennen in een ontroerend lied ("Iedereen twist"). Critici verwezen naar de jazz age van Scott Fitzgerald met zijn charleston. In de Peppermint Lounge vochten beroemdheden als Greta Garbo, Judy Garland, Tennessee Williams of Noel Coward voor een plaatsje dicht bij de dansvloer. Zelfs Ringo Starr zou er op 9 februari 1964 nog de twist dansen na het optreden van The Beatles in de Ed Sullivan Show en een bezoek aan de Playboy Club.
En als Joey Dee dan eerst met zijn Peppermints en later met zijn Starlighters (met hierin mensen als Felix Cavaliere en... Jimi Hendrix) dan aankondigde dat ze nu een coverversie zouden spelen van "Yaya" van Lee Dorsey, dan werden er door de respectievelijke bodyguards rake klappen uitgedeeld opdat de jet set zijn vierkante meter zou hebben om zich uit te leven.
REICHSTAG
Was het sop echter de kool wel waard? Het amechtige orgeltje dat achter Joey opklonk en als attractie gold (wellicht een aanloop tot het succes van de eerste instrumentale groep gebouwd rond een orgelist, namelijk The Tornadoes met Roger Lavern, je weet wel: de mannen van "Telstar"), kon ook onze harten beroeren, akkoord. Maar wat blijkt? Dergelijke gezellige sound vinden we reeds in 1956 terug bij Bill Doggett ("Honky Tonk") en nóg straffer: in 1951 gaat de eerwaarde C.C.Chapman reeds op die manier te keer op zijn... kerkorgel ("On my way")! Chris Montez klonk identiek in zijn "Let's dance" en had er dan ook een even groot succes mee.
Onschuldig vermaak denkt u? Mis! Naar aanleiding van een optreden van Johnny Hallyday en Les Chaussettes Noires in het Sportpaleis van Vincennes schrijft Paris Match: "Deze jongeren jagen ons angst aan. Dit soort kinderziekten willen we liever niet meer zien." En Le Figaro vraagt zich af "wat het verschil is tussen de twist in Vincennes en de redevoeringen van Hitler in de Reichstag?"
Vanwaar deze uitzinnige reacties? Op het moment dat in de Angelsaksische wereld de rock'n'roll reeds hoogtij vierde, was dit verschijnsel aan Frankrijk grotendeels voorbijgegaan, uitzonderingen als Elvis Presley niet te na gesproken. Van een eigen Franse rockscene kan men zeker niet spreken. Er werden zelfs naäpers uit het buitenland gehaald die in eigen land nauwelijks erkenning vonden, maar in Frankrijk grote helden werden (zoals Vince Taylor).
Met de twistrage veranderde dit evenwel totaal. Nieuwe vedetten zoals Claude François, Sheila en France Gall gingen niet terug op een Amerikaanse traditie, maar pasten het Franse idioom aan aan de geïmporteerde ritmes. Christian Victor en Julien Regoli schrijven dan ook in hun "Vingt ans de rock français": "Ce n'est pas la victoire d'une petite fille de Français moyen sur le shérif, mais bien celle des multinationales américaines sur la chanson populaire."
De twist zou nooit helemaal weg zijn. Vooral "op bruiloften en partijen" is hij nog erg populair. Goedkope CD's zijn ook overal makkelijk te vinden. "Le bon vieux temps du twist" bijvoorbeeld met o.m. Burt Blanca, Richard Anthony en Dick Rivers, die hun versies (vaak in het Frans) brengen van "Let's twist again", "Twist à Saint-Tropez" en "The Ya Ya Twist". En dan is er ook nog "Let's twist" van onze eigen Brusselse Cousins met daarop o.a. "The Peppermint Twist", "When the Cousins come twistin' in" en "Dang Dang".
Ronny De Schepper
(*) En op de elpee “Twist” van Chuck Berry staan gewoon “Johnny B.Goode”, “Maybellene” en “Roll over Beethoven”!
